Kaposhi

Zbret Kaposhi në qytet:
– Qenka mirë, paska lezet!

-Or Kaposh, pse na braktise?
i thanë pulat prej pemishte.

I krekosur, shumë i zgjuar:
– “Pulari” e avancuar.

– Ah, thanë pulat, gjithë merak,
Paske mbetur trap se trap.

Me jetue

Dita jeme asht edhe e jotja
por për ty asht ma e bukur,
asht ma e pashkyme në secilën stinë të vitit.

Nata asht ndryshe, ajo nuk asht e zotnisë,
nuk ka ispatë.
Ia marr një ëndërr dhe vazhdoj me jetue sikurse ti.

Në Has

Në Has dielli të qerasë me rreze
Nga mëngjesi deri në darkë
Përshkruan ilaçin e vetëm të jetës
Pa laps e pa letër
Këtu dhe në Hasin tjetër

ZGJEDHJET LOKALE

Po vijnë zgjedhjet lokale, me çmim të autobusit lokal.

Mos u shqetësoni! Nuk po afrohet apokalipsi, janë zgjedhjet lokale.

Dikur ishte kandidat për zgjedhjet lokale, tani vetëm anëtar i lokalit të lagjes.

Që të arrijmë aty ku jemi nisur, fillimisht po bëhemi lypsa.

Duam bekimin tuaj, e dimë që më vonë do të na anatemoni.

Vendlindja ime, do bëhesh Menheten, sapo të përfundojë fushata zgjedhore.

Kur po i shoh kandidatët për zgjedhjet lokale – tash di se kurrgjë nuk di.

Nëntori është muaji i dembelëve.

Çka po kërkojnë politikanët nga ne këtë muaj?!

Ma duan të mirën, kërkojnë  votën time.

Cirku sa nuk ka filluar, zinin vendet e para që t’i shihni klounët më mirë.

Premtoj, zotohem, betohem se…betohem, zotohem, premtoj se…

Nga fjalimet e politikanëve tanë, dëmtova veshët, mora masa preventive, po i ruaj sytë.

Më fund edhe Prizreni do ta ketë Universitetin, për ekzistencë…

Është krizë globale, në kohën e shiritave po na mungojnë  gërshërët.

Kryetarin nuk e kemi çakërr, aleatët i ka të tillë.

Të votosh a të mos votosh, kjo është çështja!

Është koha t’i jepet fund qeverisjes së korruptuar, ka gjasa që nuk do të kemi jetë që edhe ne të korruptohemi.

Na e harxhuan vendin me premtime. me se do të jetojmë në të ardhmen?

Do t’i ndëshkojmë ata që nuk i realizuan premtimet, nuk duam konkurrencë.

Ne mund ta ndryshojmë realitetin e zymtë, nëse votoni të buzëqeshur.

Debatet po vlojnë e debatuesit po i shpëtojnë zierjes.

Vetëm kur i rashë reklamës me kokë, e kuptova përmbajtjen e saj.

Mirë që s’më besuat kur e dhashë betimin e nderit të pionierit,
po pse edhe tani s’doni të më besoni?

Erdhi koha të kthehen akrepat për një orë prapa, një orë më tepër për të dëgjuar premtime boshe.

Vota është e shenjtë, prandaj nuk do t’ia jap askujt, atë do ta hedh në kutinë e votimit.

Sot do t’ua marrim kokrrat lagjes se epërme, i kanë më poshtë se të tjerët.
Është politikan i mirë, vetëm sa ka filluar të korruptohet.

Politikan i vërtetë, prej mishi dhe gjaku. I duhet shtuar vetëm edhe mendjen.

Më mirë na gjuani me plumba se sa me premtime.

Në derë më trokiti si mik, votën ma kërkoi si armik.

 

“Hojet”- romani për jetën

Romani “Hojet” nga Fahredin Shehu
Recension  Musa Bushrani

 ”Më shfrytëzo si link ( vegzë) që të mbërrish deri te ai. (nga “Hojet”)

Njëzet vite më parë, me Fahredin Shehun me siguri se nuk flisnim për Abundantian, për ditën “unë”, për orën 25, më saktë për orën 25 e 5, për Hakiken e sufizmit, për foljen “sot”, për tradicionalistët Evolan dhe Guenonin, për metamorfozën e ditëve.
Atëherë flisnim për Prizrenin dhe Rahovecin. Për shpirtninë fizike të traditës, historisë dhe të ajrit mbështjellës përreth trupave tanë, duke mos përjashtuar as dashurinë dhe maninë e meshkujve për të, për thashethemet dhe çfarë jo. Për të parat po shkruaj tash, më të vetëdijshëm për bashkëkuvendimin, thënien e fjalës dhe shtrirjen e fjalisë, për të diskutuar me to masat e njohura të shpirtit të Fahredinit, për rrobaqepësit e tij qiellorë që marrin materiale nga të gjitha cepat e universit dhe në formë të një shumëngjyrëshi të reflektojë tek ne ndryshe, bukur dhe interesant. Në këtë pjesë letërsie ndjejmë se si kjo letërsi qëndron shumë më lartë se sa që është tani letërsia misionare shqipe, në Shqipëri dhe në Kosovë. Fjala është për letërsinë që kërkon hapësirën e vet natyrshëm , edhe nga lindja e Diellit, andej ku arti arrin nivelin e nëntë bashkë me mendjen e njeriut. Spekulimet mediatike e politike pushojnë së ekzistuari, të paktën sa gjendesh përmbi këtë libër, dhe rilidhen edhe një herë urat e fshehta e të hershme mes Lindjes dhe Perëndimit. Hojet është roman që të hyn thellë në shpirtni, duke kaluar tri nivelet e para, duke u përgatitur për nivelin e katërt. Ikja nga shpërgajt e kohës, ekzili. Janë tetë pjesë që përmbledhin romanin “Hojet”. Nis me bletarin, vazhdon me inspektorin, kapitenin, tregtarin, mësuesin, nxënësin, artistin dhe përfundon me mbretin. Në parcelën tetëkëndëshe Bletari ka ndërtuar një tempull me tulla, aty pasi zgjohet në këmbë, lutet, lahet, parfumohet dhe shkon zhveshur. Perëndimi në fe është i hebre, në art është grek, në ligj është romak dhe në shumë çështje të civilizimit, babilonas. Ky nuk është koncept , por një kundërkoncept i narratorit, i cili në formën e dhënë ka një liri të paskajshme, edhe interpretimi edhe gjykimi, duke i lënë gjërat areale, astrale, eterike, përfundimisht gjërat kozmike në vendin e vet, për të kompletuar Matriksin e ri për një kozmos tjetër. Nëpërmjet meditimit personazhi i këtij rrëfimi arrin të buzëqeshë në tetë forma përfundimtare që  ka njeriu. Fahredin Shehu me një lehtësi të madhe artistike kalon prej një kohe në kohën tjetër, prej një mendimi në tjetër mendim, me një lehtësi të tillë sikur edhe mjeshtrit më të mëdhenj të shkrimit fiktiv. Një lexues i stërvitur e heton këtë që në fillim.
Narratorit nuk i pengon asgjë të zgjohet në ditën e tetë të javës në qytetin e Shkodrës dhe të shikohet në pasqyrën ditore. Bletari sillet me fjalët e Risenburgut, nëpër gojë ka Baha-ullahun, në kokë ka Jezusin, kurse në zemër Muhamedin. Në themelet e shtëpisë së tij, e ndërtuar nga cincarët, janë gjetur kryqe, të vendosur fshehurazi nga vetë këta cincarë që në një të ardhme, këta, pra vetë cincarët, të thonë se ato shtëpi ishin të banuara nga ta. Gjithmonë e kaluara i jep diçka të tashmes, paraqiten kornizat e rrafshit etnik dhe historik. Bletari gjen pergamenë me shenja të panjohura. Formësohet mozaiku kohor, vendor dhe hapësinor, i cili ka të bëjë më thirrjen e mbretit. Koha në roman mbetet si diçka që shkon dhe mund të vije, një gjë shumë e shtrenjtë, kështu edhe personazhet përkatës. Fillimisht është ftesa e mbretit. Kjo ftesë bëhet në orën 25, për syrin e tij të majtë, në parcelën e 7 të oborrit të tij tetëkëndësh. Thirrjes së mbretit i paraqiten pasuesi i Budas, nga Tibeti, pasuesi i ligjit të Mojsiut nga Jerusalemi, Indiani, sekti i Jezusit, Kurejshi nga Meka, në një metamorforzë të tillë paraqitet fillimisht edhe një pellazg e më pas i shndërruar në dukagjinas. Këto janë disa nga shumë metamorfozime, herë si të kohës, e herë si të vendit. Kapërcime të njëjta kohore ka edhe tek pjesët tjera të romanit. Tek inspektori gjendja është e amullt. Personazhi habitet për ndryshimin e tij fiziologjik. Ai është inspektor sanitar, po merr pjesë në një ndërmjetësim të bartjes së kufomave Kosovë- Serbi. Digresioni i vetëm për narratorin mbetet familja, gruaja e tij e cila nga frika se nuk mund t’i lind fëmijë ishte deri në 7, 8 vitet e para të martesës, pastaj ajo bëhet më e çlirët dhe jeta hyn në rrjedhat e një jete normale e të lumtur. Kopshti gjithmonë është vizatimi më i saktë i romanit, trashëgimia e vjehrrës bën sikur çdo gjë mbetet tek pasuria e paluajtshme, dhe amaneti moral që ky të rrisë ë birin e saj pas vdekjes. Dita i kalon shpejt në punë, inspekton kushtet higjienike-sanitare. Është Bozhoja nga Nishi i cili e kontakton për këtë akt ndërmjetësimi. Takimi realizohet në Mitrovicë, ndërsa në të kthyer, Sekunda, gruaja e tij, i tregon se nëna e saj është në spital në ditët fundit të jetës, duke vazhduar me një histori se si ajo mësoi të qëndisë me një makinë të sjellë nga Trieshta, se si u bë kontrata për këtë makinë e kështu me radhë. Është Ana e cila i kishte mbledhur, shumë dekada më parë, vajzat e reja t’u mësonte kurse rrobaqepësie. Ajo dallohej për bukurshkrim. Kjo pjesë e ngjarjes është vendosur në vitin 1934. Kapitenikapërthen ngjarjet e një të riu në shërbimin ushtarak të armatës jugosllave, meqenëse ishte marinar, në fshat, kur ai kishte ardhur për një pushim të shkurtër, fshatarët filluan të quajnë kapiten, për shkak të paraqitjes dhe mosnjohjes së uniformës së marinarit. Pula ishte vend ku ky kryen shërbimin ushtarak dhe shumë herë sfidohen nga gratë e vendit të cilat kishin mbetur të vetmuara, sepse burrat e tyre shëtisnin nëpër ujërat botërorë. Tapitë hebraike shpërbëjnë në imtësi çështjen e librit të padeshifruar të Kircherit (1666), letra i vije nga Praga. Kircheri ndoshta ishte personi i parë që e konsideroi Egjiptin dhe jo Greqinë, si burim të vërtetë të qytetërimit perëndimor. Në përgjithësi tregohen histori mbi studimet të vjetra të Lindjes, dhe aty u kundërpërgjigjet orvatjeve të ndryshme për qasje të mirë apo të gabuar, duke pasur një studim modest në këto gjëra antike duke filluar që nga librat e vjetër. Kjo qasje është e njëjtë edhe tek pjesa Tregtari.

Udhëtimi për në Konia dhe etja e përhershme për dituri

Në mes këtyre historive qëndron e tashmja, problemet ndërkufitare në vendet ballkanike dhe mentaliteti ballkanas. Kjo pjesë e romanit përfundon në muzeun e Mevlanës. Aty përshkruhet xhybja e Mevlanës, tespihet e tij të drunjtë, Kurani i bukurshkruar nga dora e Mevlanës, si dhe libra të tjerë. Mallimi i përhershëm për unifikim si dhe tretja e përhershme në dashuri janë në tregimin “Mësuesi”. Udhërrëfyesi shpirtëror i tregon ngjarje të tjera për Bletarin, personazh i cili në këtë roman mbetet nën petkun e misticizmit, Mësuesi i tregon se në internet mund të gjejë çdo lloj informacioni, por jo edhe përvojën jetësore si edhe po t’i lexonte 1000 libra përsëri nuk do të mundte të gjente plotninë e tij pa takimin me Bletarin. Mësuesi e udhëzon kur i thotë ”Më shfrytëzo si link ( vegzë) që të mbërrish deri te ai.” Ky roman nuk do të ishte i veçantë edhe për një arsye, dendur flet për muzikën, por jo atë të kohëve të sotme, flet për muzikën e vjetër, instrumentalitetin shpirtëror të njeriut dhe narratori kudo që shkon, me këdo që takohet, shpeshherë bashkëbisedimin e tij e lidh nëpërmjet muzikës, nëpërmjet njohjes së tij për muzikën e vendeve të caktuara. Ai është koleksionist i gjetjeve të vjetra, por përfundimisht është i muzikës. Mësuesi dhe pastaj nxënësi, simbolikisht janë kapërcimi i dijes, nga më i vjetri tek më i riu, e kështu me radhë. Pas kapitullit “Mësuesi” vihet kapitulli “Nxënësi” i këtij romani. Kjo simbolikë paraqitet edhe tek avokatja Petra Sunderman dhe Dija e ndërprerë për Suhud. Është globalizimi ai që i bashkon këta personazhe nga Kanadaja deri në Prizren, kurorëzimi në administratën komunale të Prizrenit dhe turpërimi i narratorit nga sjelljet dhe pyetja e stafit komunal. Nëntë llojet e mjegullave, ekspozita dhe tendenca për transformim janë mbledhur në kapitullin Artisti. Paraqiten gjetje nga më interesantet gjatë udhëtimit nëpër vende të ndryshme të Lindjes dhe pothuaj çdo gjë ngjarje e përmendur e ka edhe përshkrimin e edhe arsyen e saj. Kjo ndodh edhe në Kajro me bustin e personit për të cilin flitet. Edhe tek pjesa e fundit “Mbreti” paraqitet pothuajse e njëjta strukturë ndërtimi. Nëpër tërë romanin, në fund të përfundimit të kapitujve, ka edhe vargje të cilat janë vënë në shërbim të ngjarjeve të sajuara nga autori persian Attari. Janë vargje nga Libri i Këshillave, të këshillave të jashtëzakonshme si dhe nga Pendesa e Thellë.

Le t’i kthehemi tani realitetit.

Me autorin e këtij romani bashkëkuvendimi ynë rifilloi në momentin kur fillova edhe ta lexoj romanin, një komunikim i largët, sikur në vet romanin, komunikim përmes perdes. Tani më nuk po flisnim vetëm për Prizrenin dhe Rahovecin , por për një botë të tërë, po flisnim edhe për universin. Nuk mjafton të lexohet romani “Hojet”. Ky roman nëse lexohet, duhet lexuar për të dytën herë, kësaj radhe duke e studiuar. Ngjarjet dhe personazhet janë të befasishëm, ata shfaqen aty ku nuk e pret lexuesi, mund të dalin prej një vegëze fjalësh dhe të mbulojnë tërë një perandori, deri sa të arrihet paqja, aty ku nuk ka.

 

Harta memece

Orë e gjeografisë i vuri në siklet
nxënësit e klasës për sivjet.

E varur në mur vetëm me një gozhdë,
harta memece duket se merr pozë.

Sapo mësuesja vë hapin në derë,
nxënësit e pyesin për këtë hartë të mjerë:

“Ç’kuptim ka kjo letër, kjo hartë e bardhë,
e thjeshtë e pa ngjyra, bosh sikur gërdallë?

E para, pse rri varur?
e dyta, ç’kuptim ka?

Së treti, autor të saj
kjo hartë kënd e ka?

E hoqi nga muri mësuesja hartën
që në klasë ta shuante shamatën.

Nënën e krejt hartave e futi në dollap,
deri në fund të vitit tha se s’do ta hapë.

 

 

 

 

Lythat e një dore

U shqetësova shumë, as vetë nuk e di
kur më doli lythi te gishti përmbi.

Prej gishtit tregues, te më i vogli gisht
lytha- lytha dora, m’u mbush lythësisht.

Çdo ditë e nga pak, ndonjëherë më shumë,
përparonin lythat, e frikohesha unë.

Më thoshin shokët duke më ngacmuar:
– “Sa herë vallë yjet  i paske numëruar?!”

-“Jo, jo!-  thotë një tjetër, ajo është përrallë,
se lythat në dorë nga qielli s’kanë ardhë”.

Nga erdhën këta lytha as unë vetë s’e di,
po në dorën time janë banorë tani.

Kur shkoja në shkollë, me fashë dorën lidhja,
si ushtar me plagë nga beteja dilja.

S’mbeti marifet t’mos e kem provuar,
por lythat, si lythat, nga unë s’u shëruan.

Punën e lythave nuk e lash me kaq,
hyra dhe në google t’kërkoja ilaç.

Pastaj i provova këto farmacitë tona,
po lythat nga dora jo s’mund i largova.

Një e keqe ëndërr u prish në mesnatë,
dorën pa një lyth e kisha zënë në shtrat.

 

Ndajeni këtë me të tjerët:

Për ta mbuluar  faqen personale, po e hapin atë zyrtare.

Pazari

 

-Po pati një çmim,
çmimin ku e mban?
Dhe po pati çmim,
sa e ka tamam?

-Ore shok, o mik,
mbaje pak radhën.
Për cilin artikull
pikërisht e ke fjalën?

Prodhimet vendore
i ke në pazar,
lakër e patate
të klasit të parë.

-S’të pyes për çmimet
anekënd pazarit,
as për ujem gruri
në kosh të hambarit.

Në ka çmim atdheu,
çmimin ku e mban,
dhe po pati çmim,
sa e ka tamam?

-Eh, more lum miku,
tash i re ku duhet,
çmimi i atdheut
dihet po nuk shkruhet.

VIZAT

Bëhet gati Shota n’udhëtim për Evropë
Mos i tha Shotani, se e ke të kotë.
Evropa s’na ik, këtu do ta kemi.
Perse kjo nguti, vizat nuk i kemi?

Mak, mak! bëri Shota duke buzëqeshur:
Me mendjen te vizat do t’përfundosh i pjekur.
Po u hoqën vizat, një Kosovë, kam drojë,
Me mishin tonë të pjekur do nisë të festojë